Page 18 - Dnevna doza broj 16

DnevnaDoza

Delta soj koronavirusa

i COVID-19

iskustva ljekara
Trenutni podaci ukazuju na

to da povećana infektivnost
nastaje usljed povećane
količine virusa u dišnim

putevima zaražene
osobe, samim tim

se povećana količina
virusa izbacuje u zrak
i prenosi na

drugu osobu.

Autor: Dr Zana Tafi, specijalista medicine
rada i sporta, JU Zavod za
medicinu rada Kantona Sarajevo

lavni globalni zdravstveni sa i na druge orga- A f r i c i
problem današnjice pred- ne, uključujući jetru, i gama
stavlja pandemija COVID-19, mozak, bubrege i dige- soj identi-
Gčiji je uzročnik Severe acute stivni trakt. Prosječno vri- ficiran primar-
respiratory syndrome coronavirus 2 jeme inkubacije SARS-CoV-2 no u Brazilu.
(SARS-CoV-2). Virus SARS-CoV-2 sa- virusa u domaćinu iznosi četiri B.1.617.2 varijanta nosi
drži četiri strukturna proteina: gli- do pet dana, praćeno početkom mutacije na proteinu šiljka (S)
koprotein S, koji nalikuje na šiljak simptoma za 11 do 12 dana. U ne- Svjetska zdravstvena organizacija L452R, T478K i P681R i u vrlo krat-
(engl. spike) (S), protein membrane kim slučajevima pacijenti zaraže- je klasificirala varijante kao varijan- kom vremenskom periodu je po-
(M), protein ovojnice (E) i protein ni SARS-CoV-2 virusom mogu biti te (od) interesa (VOI) i kao zabrinja- stala dominantna varijanta u mno-
nukleokapside (N). Glikoprotein S u potpunosti asimptomatični, ali vajuće varijante (VOC). gim regijama i zemljama.
posreduje u vezivanju virusa sa re- mogu potencijalno prenijeti virus. B.1.617.2 (delta) varijanta je prvo Val COVID-19 koji je zahvatio Indi-
ceptorima na membrani ćelija do- Genomi koronavirusa poput SARS- identificirana u Maharashtru, Indi- ju od kraja marta 2021. do počet-
maćina. Glikoprotein S je građen CoV-2 mogu promijeniti svoju se- ja, 5. oktobra 2020. godine i po- ka maja 2021. godine, rezultirao je
od dvije velike podjedinice S1 i S2. kvencu genoma tokom replikacije znata je kao „dupli mutant“ ili „in- sa 400.000 slučajeva oboljelih i više
U S1 podjedinici smještene su i tri u ćelijama domaćina i taj proces se dijski soj’’. U maju 2021. godine od 4.000 smrtnih slučajeva dnev-
receptor-vezujuće domene (RBD), naziva mutacijom. Populacija koro- Svjetska zdravstvena organizacija no.
koje su odgovorne za prepozna- navirusa koja nasljeđuje iste karak- klasificira delta varijantu kao zabri- Trenutni podaci ukazuju na to da
vanje receptora angiotenzin-kon- teristične mutacije se naziva vari- njavajuću (VOC) - „a variant of con- povećana infektivnost nastaje
vertirajućeg enzima 2 (ACE2), ko- janta. Tokom pandemije COVID-19 cern”. Istu oznaku je SZO koristila i usljed povećane količine virusa u
ji se nalazi na membranama ćelija infekcijom nekoliko varijanti i mu- za alfa soj, koji je primarno otkriven dišnim putevima zaražene osobe,
domaćina. Angiotenzin-konverti- tacija pojavilo se širom svijeta. u Velikoj Britaniji, beta soj u Južnoj samim tim se povećana količina
rajući enzim 2 služi kao receptor, virusa izbacuje u zrak i prenosi na
odnosno, mjesto gdje će doći do drugu osobu. Druga teorija je da
povezivanja virusne čestice sa sta- Potrebno vakcinisati što delta soj lakše inficira ljudske ćeli-
nicom domaćina. Receptori ACE2 je dišnih puteva, tako da se osoba
najviše su prisutni na membrana- veći broj bh. građana može zaraziti i nakon manje izlože-
ma ćelija pneumocita u plućima, nosti virusu. Istraživanja su poka-
enterocitima u tankom crijevu i se- U Bosni i Hercegovini od počet- VID-19 infekcije, a 17,2 posto je zala da se delta soj 60 posto brže
kretorskim stanicama u nosu. ka pandemije do kraja augusta djelimično vakcinisanih osoba. prenosi od alfa soja.
2021. godine ukupan broj osoba S obzirom na vrlo mali procenat Stručnjaci naglašavaju da se del-
Varijante koronavirusa zaraženih COVID-19 infekcijom u potpunosti vakcinisanih osoba ta soj širi znatno brže od alfa soja
iznosi oko 212.000. Broj smrtnih u Bosni i Hercegovini, potrebno SARS-CoV-2, što bi, u uvjetima kao
Upravo je to razlog zbog kojeg su slučajeva je 9.785. Prema poda- je potaknuti ljude da se u većem osoba nije vakcinisana i ne nosi
ova tkiva, kod pacijenata koji ima- cima iz dva entitetska zavoda broju vakcinišu, kako bi se sma- masku, značilo da jedna osoba u
ju simptome bolesti COVID-19, za javno zdravstvo (Federacija njio broj teško oboljelih i smrt- prosjeku zarazi 2,5 osoba, a u slu-
najviše pogođena. Infekcija i pato- BiH i Republika Srpska), tek oko nih slučajeva zaraze delta sojem čaju delta soja jedna osoba će za-
geno djelovanje SARS-CoV-2 viru- 11 posto stanovnika ili više od COVID-19 infekcije i rasteretio raziti najmanje 3,5 ili četiri osobe.
sa kod ljudi je pokazalo svoje dje- 360.000 građana Bosne i Her- već zamoren zdravstveni sistem U maju 2021. godine delta soj je
lovanje prvenstveno na plućima. cegovine je potpuno vakcinisa- u Bosni i Hercegovini. otkriven u 43 zemlje i na šest kon-
Kasnije studije su dokazale pato- no objema dozama protiv CO- tinenata. U Ujedinjenom Kraljev-
geno djelovanje SARS-CoV2 viru- stvu je od tada zabilježen sve veći
18