Page 17 - Dnevna doza broj 16

DnevnaDoza

krivača postaje tanji, a gelni sloj kovi koji kidaju disulfidne veze sa- skozni mukus u bronhijama, ali i Brže djelovanje
postaje deblji. Zadebljanje ili po- drže u svojoj molekuli sulfhidrilne u drugim upalnim procesima, po- karbocisteina
većanje viskoziteta gelnog sloja grupe. Upravo pomoću sulfhidril- put sinusitisa i otitisa. Neželjena
nastaje iz više razloga, ali je vjero- ne grupe mukolitici raskidaju di- dejstva karbocisteina su rijetka, a U liječenju HOPB-a karbociste-
vatno najvažniji inkorporacija pro- sulfidne mostove u mukoproteini- mogu se manifestirati mukom, di- in je efikasan u uobičajenim do-
dukata zapaljenja u mukocilijarni ma, uzrokujući na taj način njihovu jarejom, glavoboljom i alergijskim zama i u kraćem periodu. Osim
pokrivač. Zbog izrazitog poveća- depolimerizaciju. Zbog prisustva reakcijama. Prema mogućim ne- smanjenja broja egzacerbacija,
nja viskoziteta ushodno kretanje sulfhidrilne grupe ovi se spojevi željenim reakcijama, očekuje se karbocistein dokazano poboljša-
gelnog sloja postaje potpuno one- zovu tioli. Najpoznatiji lijekovi iz mnogo veća sigurnost pri primje- va kliničku sliku, kvalitet života i
mogućeno. ove skupine su karbocistein i ace- ni karbocisteina u odnosu na ace- reducira broj epizoda prehlade.
U mukokinetike koji povećavaju tilcistein. tilcistein. Reakcije preosjetljivosti Preporučeni je mukokinetik pre-
dubinu solnog sloja mukocilijar- i gastrointestinalno krvarenje se ma japanskim smjernicama. Kod
nog prekrivača spada bromhek- Prednosti karbocisteina javljaju rijetko (kod ≥1/10.000 do jedne petine djece s otitis media
sin, sintetski derivat aktivnog bilj- <1/1.000 pacijenata). Nisu poznate s efuzijom smanjuje potrebu za analiza
nog sastojka vasicina. Vasicin je Karbocistein (BRONCHOBOS®) interakcije drugih lijekova sa kar- hirurškim zahvatom. Efikasan je
alkaloid porijeklom iz biljke Justi- kidanjem disulfidnih veza u muko- bocisteinom. u terapiji rinosinusitisa u mono-
cia adhatoda (Adhatoda vasica) ili polisaharidima omekšava mukus i Acetilcistein djeluje sličnim me- terapiji te kombiniranoj terapiji s
malabarski orah. Vasicin povećava olakšava njegovo kretanje. Muko- hanizmom kao karbocistein, uz antibioticima. Karbocistein inhibi-
udio serozne bronhijalne sekreci- litičko dejstvo karbocisteina ma- navedene razlike u korist karboci- ra virus influence tip A i umanju-
je, što je dokazano u pretkliničkim nifestira se u svim sekretima koji steina. Acetilcistein djeluje na va- je upalu respiratornog trakta kod
istraživanjima. Bromheksin djeluje sadrže mukoproteine (respirator- gusni refleks uzrokujući podražaj influence tip A. Inhibira infekciju
sličnim mehanizmom kao i jodidi, ni sistem, uho, gastrointestinalni na povraćanje i ekspektoraciju, respiratornim sincicijalnim viru-
razvodnjava bronhijalnu sluz i na sistem, ženski urogenitalni trakt). što za pacijenta može biti iritiraju- som redukcijom ekspresije na će-
taj način olakšava ekspektoraci- Karbocistein se razlikuje od aceti- će iskustvo. Antiinflamatorno dje- lije intracelularne adhezijske mo-
ju. Farmakodinamika bromheksi- lcisteina po svom mukoregulator- lovanje acetilcisteina ispoljava se lekule (ICAM)-1 koja predstavlja
na objašnjena je na način da ovaj nom ili mukomodulatornom nači- inhibicijom hemotakse neutrofila i receptor za respiratorni sincicijal-
sintetski mukolitik pojačava tran- nu djelovanja. Karbocistein djeluje monocita na mjesto upale (ne po- ni virus. Poboljšava penetraciju
sport sluzi, smanjujući viskoznost i na sintezu bronhalnog sekreta, stoje podaci o djelovanju na sma- antibiotika kroz sputum na mje-
mukusa aktiviranjem cilijarnog čime zapravo „pretiče“ djelovanje njenje interleukina i citokina spe- sto respiratorne upale.
epitela i povećavajući mukocilijar- U liječenju HOPB-a acetilcistein je,
ni klirens. Bromheksin povećava li- također, efikasan, ali u višim do-
zozomsku aktivnost, što rezultira Kada preporučiti primjenu zama od uobičajenih i u dužem
pojačanjem hidrolize mukopoli- vremenskom periodu korištenja.
doprinosi normalizaciji viskoznosti ekspektoransa? bacija. Kod djece s upalom sred-
saharidnih polimera, što značajno Također smanjuje broj egzacer-
bronhalnog sekreta. Za razliku od njeg uha s efuzijom smanjuje broj
brojnih pleitropnih djelovanja mu- Da bi se ljekar odlučio na propi- tim, na osnovu pojedinih razlika epizoda upale uha. Efikasan je u
kolitika poput karbocisteina i ace- sivanje, odnosno preporuku za u farmakološkim karakteristika- kombiniranoj terapiji s antibioti-
tilcisteina (npr. antiiflamatornog, primjenu ekspektoransa, mora ma, odabrati onaj ekspektorans cima u liječenju hroničnog sinu-
antioksidativnog i mukoprotek- svakako, osim postavljanja jasne koji će u najkraćem mogućem sitisa. Efikasan je u poboljšanju
tivnog), bromheksin ne pokazuje dijagnoze u vezi sa respiratornim vremenu i u najnižoj dozi posti- simptoma kod pneumonije uzro-
nijedno od navedenih djelovanja. traktom, sa navođenjem produk- ći terapijski učinak eliminacije kovane H1N1. Klinička ispitivanja
Zapravo, samo u jednoj publikaciji tivnog kašlja u anamnezi, uzeti u prekomjernog sekreta, uz visok podržavaju primjenu u terapiji in-
se spominje antioksidativni učinak obzir prirodu bolesti te razmotri- profil sigurnosti. fekcije uzrokovane respiratornim
bromheksina, bez pojašnjenog ti dostupne ekspektoranse. Za- sincicijalnim virusom inhibicijom
mehanizma na kojim bromhek- (ICAM)-1. Sporadični podaci go-
sin ostvaruje taj učinak i bilo ka- vore o tome da acetilcistein može
kvih medicinskih dokaza o toj vrsti acetilcisteina koji djeluje na već cifičnih za određena oboljenja, uticati na poboljšanje djelovanja
djelovanja. stvoreni mukus. Nadalje, karboci- npr. kod HOPB-a i infekcije rino- pojedinih antibiotika uz antagoni-
Ograničena je primjena kod osla- stein modulira viskozno-elastične virusima, kao kod karbocisteina). zam, npr. gentamicina i tobrami-
bljene funkcije bubrega ili teškog osobine bronhalnog sekreta dje- Sljedeće neželjene reakcije javlja- cina. Prema pojedinim studijama,
oboljenja jetre (savjetuje se tada lujući na odnos glikoproteina u sa- ju se kod ≥1/1.000 do <1/100 pa- penetraciju antibiotika poboljša-
primjenjivati bromheksin u većim stavu bronhalnog sekreta u korist cijenata: preosjetljivost, kardiova- va acetilcistein u obliku aerosola,
razmacima ili u nižoj dozi). U toku sijalomucina, a na štetu fukomuci- skularni simptomi (hipotenzija), dok oralna forma nema uticaja na
primjene bromheksina moguća na, glikoproteina koje karakterizi- dermatološki simptomi (facijal- bioraspoloživost ampicilina.
je pojava Stevens-Johnsonovog ra veća viskoznost, a komponenta ni edem), stomatitis i gastrointe- Medicinski dokazi o efikasnoj pri-
sindroma i toksične epidermalne su gustog, ljepljivog bronhalnog stinalni simptomi (abdominalna mjeni bromheksina u terapiji HO-
nekrolize te je stoga potreban po- sekreta (naročito prisutnog kod bol, mučnina, povraćanje, dijare- PB-a veoma su oskudni. Pojedine
seban oprez. Prema podacima iz hronične opstruktivne plućne bo- ja), neurološki simptomi (glavobo- kliničke studije su pokazale nee-
literature, interakcije bromheksi- lesti – HOPB). Karbocistein ispolja- lja), reakcije od strane uha i labirin- fikasnost u terapiji otitis media s
na sa drugim lijekovima nisu ispi- va i antiinflamatorno djelovanje ta (tinitus). Najteži neželjeni efekt efuzijom kod djece. U studijama
tivane. redukcijom interleukina IL-8, IL-6 acetilcisteina je bronhospazam te, koje su provedene na manjem
Lijekovi koji mijenjaju molekularni citokina i 8-izoprostana kod HO- također, pojava ozbiljnih promje- broju pacijenata postoje dokazi
sastav mukusa zovu se mukolitici, PB-a (specifičniji – ciljani antiinfla- na na koži. o efikasnosti kod hroničnog si-
a najpoznatiji među njima su kar- matorni učinak kod tačno odre- Ne preporučuje se primjenjivati nusitisa. Ne postoje klinički po-
bocistein i acetilcistein, koji djelu- đenih oboljenja kao što je HOPB), druge lijekove istovremeno s ace- daci o efikasnosti kod prehlade
ju na način da prekidaju disulfidne kod infekcija uzrokovanih rinoviru- tilcisteinom. Naročito se ne prepo- i gripe. Povećava permeabilnost
veze. Viskozitet mukusa se pove- sima modulira respiratornu upalu ručuje istovremena primjena sa alveolarno-kapilarne barijere, što
zuje sa prisustvom disulfidnih mo- smanjenjem proizvodnje citokina. nitroglicerinom (može pojačati va- rezultira olakšanjem prolaska an-
stova između dugih polisaharidnih Karbocistein ispoljava i druga plei- zodilatatorne efekte nitroglicerina). tibiotika kroz gusti bronhalni se-
lanaca, čime se stvara mreža zamr- tropna djelovanja. Istovremena primjena sa karbama- kret na mjesto respiratorne upale,
šenih molekula. Viskoznost muku- Indikacije za primjenu karbociste- zepinom može uticati na smanje- prvenstveno eritromicina, ali i ok-
sa ili sekreta se značajno smanjuje ina su sva oboljenja respiratornog nje doze karbamazepina te time na sitetraciklina, ampicilina i amoksi-
kidanjem disulfidnih veza. Svi lije- trakta u kojima postoji obilan vi- subdoziranost i izostanak efekta. cilina. B
17