Page 24 - Dnevna doza broj 16

DnevnaDoza

analiza

Uloga melatonina

u tretmanu nesanice

MELNOT® je novi BOSNALIJEKOV dodatak prehrani koji sadrži melatonin u obliku oralnog spreja (primjenjuje
se lokalno na sluznicu obraza ili pod jezik), moderne farmaceutske forme koja nudi značajnu komparativnu

prednost u odnosu na čvrste oralne forme. Melatonin primijenjen na ovaj način resorbira se i djeluje znatno
brže od drugih peroralnih formi, omogućavajući praktičniju primjenu – neposredno pred spavanje.

Autor: Dr Edhem Rustempašić,
specijalista nutricionizma

pavanje je prirodno biološ- ju, infarkt, poremećaje raspolože- zne 24-satne cikluse u kojima do- (entrainment) ovaj interni biološki
ko stanje relativnog mirova- nja i depresiju, pretilost i dijabetes. lazi do pravilnih varijacija vitalnih sat prema eksternom nebeskom
nja i smanjene integracijske Ponekad i male razlike mogu dati homeostatskih fizioloških i psiho- svjetlosnom satu (Sunce – Zemlja
Sfunkcije nervnog sistema, uz značajan doprinos – primjera radi, loških funkcija te promjena u po- – Mjesec), odnosno 24-satnom ci-
promijenjeno stanje svijesti. Od vi- bilježi se da pomicanjem sata una- našanju usklađenih s izmjenom klusu dan – noć. Kada biološki cir-
talnog je značaja za sve komplek- trag, tj. dobivanjem još samo jed- dana i noći u okolini pojedinca. kadijalni sat postane neusklađen
sne organizme, a dobro spavanje nog sata za spavanje opada broj Ovdje ubrajamo spavanje, ali i re- sa vanjskim ciklusom svjetlosti i ta-
od suštinske je važnosti za održa- zimskih nesreća u Kanadi. gulaciju tjelesne temperature, fre- me, mogu se pojaviti poremećaji
vanje zdravlja. Spavanje ima resti- kvence srčanog rada, krvnog pri- spavanja.
tutivnu ili regenerirajuću funkci- Regulacija spavanja tiska, lučenja hormona, disanja, Kao odgovor na smanjenje ambi-
ju za mozak i tijelo te omogućava osjetljivosti na lijekove itd. Kada su jentalne svjetlosti tokom noći, žli-
konsolidaciju naučenog i upamće- U regulaciju spavanja uključena u pitanju psihološke varijable, spo- jezda epifiza izlučuje neurohor-
nog. Dobro spavanje podrazumije- su dva procesa: menimo uticaj cirkadijalnog ritma mon melatonin. Inicijalni stimulus
va bolje mentalno i fizičko zdravlje, − cirkadijalni ili biološki dnevni ri- na raspoloženje, kratkoročno i du- dolazi od fotoreceptorskih ganglij-
bolje dnevno funkcioniranje i bolji tam, odnosno cirkadijalno odre- goročno pamćenje, pažnju, okulo- skih ćelija u retini (riječ je o trećem,
kvalitet života. đivanje vremena, ovisno o inter- motornu koordinaciju, spremnost osim čunjića i štapića, najrjeđem
nom tjelesnom biološkom satu, za rad pa i radnu uspješnost. Do tipu fotoosjetljivih ćelija u mrežni-
Slabo spavanje ima ozbiljne im- koje olakšava spavanje tokom sada je dokazano više od stotinu ci), koje šalju informacije do supra-
plikacije. Manjak sna smanjuje noći i budnost tokom dana, cirkadijalnih tjelesnih funkcija, a hijazmatične jezgre, koja upravlja
naše sposobnosti koncentraci- − duži periodi budnosti rezultiraju svakodnevno svjedočimo novim tjelesnim biološkim satom i poti-
je, pamćenja, planiranja, osjećaja povećanom, akumuliranom po- otkrićima. če epifizu na lučenje melatonina.
vremena, kontrole govora, odno- trebom za snom (homeostatski Na ovaj način su cirkadijalna ri-
sno korektnog funkcioniranja op- “pritisak” na spavanje). Cirkadijalni ritam je reguliran tmičnost i produkcija melatonina
ćenito. Slabo spavanje povećava Svjetlosna igra noći i dana koja se centralnim, genetski programi- pod utjecajem informacija o svje-
rizik od saobraćajnih nesreća, ne- svakodnevno zbiva na horizon- ranim biološkim satom (master tlosti koje putuju preko nedavno
sreća na radu i češćih padova, od- tu odražava se na funkcioniranje pacemaker) smještenim u supra- otkrivene anatomske formacije –
sustvovanja sa posla i bolovanja, svakog živog organizma pa tako i hijazmatičnoj jezgri u hipotala- retinohipotalamičkog trakta. Za-
ali i razvoja ozbiljnijih zdravstvenih ljudskog. Ili, nešto preciznije - cir- mičnoj regiji mozga. Dnevna svje- hvaljujući ovom mehanizmu, me-
problema, uključujući hipertenzi- kadijalni ritam predstavlja preci- tlost svakodnevno sinhronizira latonin djeluje kao hronobiotik
24