Page 3 - Dnevna doza broj 20

DnevnaDoza

Djelovanje lizozima često izdaju bez recepta) na naj-
više pet do sedam dana, ne pre-
Opće stanje organizma i imuni- korači preporučena učestalost
teta, ali i lokalna otpornost slu- primjene i koriste što niže doze
znice usne šupljine predstavljaju tokom tih dana. Također, postoje
važan faktor u zaštiti od uzroč- dokazi da je vjerovatnost razvoja
nika upale. Lizozim, koji nalazi- manja, ako pacijent koristi intra-
mo u ćelijama i sekretima nosne nazalni kortikosteroid zajedno sa
i oralne sluznice čovjeka, jača pri- nazalnim dekongestivom. Prirod-
rodnu lokalnu otpornost tkiva i ni dekongestivi, kao što je blago
predstavlja značajan faktor nes- hipertonična otopina NaCl, mogu
pecifične antimikrobne zaštite pomoći smanjiti primjenu hemij-
sluznica. skih nazalnih dekongestiva, a isto-
Lizozim štiti sluznice od koloni- vremeno osigurati odgovarajuću
zacije štetnim mikroorganizmi- prohodnost nosnica (naprimjer
ma i sprečava disbalans normal- LYNASE®).
ne flore. Lizozim, kao prirodni Budući da je kašalj povezan sa iskustva ljekara
faktor lokalnog imuniteta sluzni- prehladom često posljedica na-
ce, djeluje antimikrobno, a spo- zalne kongestije i infekcije uzro-
sobnost lizozima da razara bak- kovane stazom nazalnog sekreta,
terijske ćelije osnova je njegovog može se preporučiti dekongestiv
naziva. On ubija bakterije svojim uz lijek za kašalj (zavisno od vrste
enzimatskim djelovanjem, uni- kašlja, da li je suhi ili produktivni).
štavajući peptoglikanski sloj će- Osim prirodnih lijekova, kao što su
lijskog zida, što uzrokuje daljnju slane otopine za inhalaciju u kuć-
disrupciju ćelijskih membrana Potpomagati obnovu nim uslovima, u upotrebi je i ksilo-
i aktivaciju autolitičkih enzima metazolin, koji se može primijeniti
bakterija. Zahvaljujući svom enzi- sluznice nosa kod djece i dati olakšavajuće efek-
matskom, ali i dodatnom neenzi- te ako se upotrebljava kako je pre-
matskom djelovanju, lizozim ima S obzirom na moguća ošteće- ručiti i upotreba dekongestiva poručio pedijatar. Farmaceutske
širok antimikrobni spektar, tj. dje- nja sluznice nosa zbog pretje- ksilometazolina obogaćenog preporuke o korištenju prepara-
luje na bakterije, viruse i gljivice. rane upotrebe dekongestivnih lizozimom u obliku nazalnog ta kao što je ksilometazolin i drugi
Bakterije osjetljive na djelovanje sprejeva/kapi za nos, poželjno je spreja (RINOBACT® P). slični hemijski dekongestivi jesu
lizozima prvenstveno su veći- potpomoći odgovarajuću obno- Za razliku od ksilometazolina, da se ograniči upotreba kod djece
nom Gram-pozitivne, kao i neke vu sluznice nosa. U tom smislu, hemijski dekongestivi na bazi mlađe od dvije godine. Upozore-
od Gram-negativnih bakterija na na tržištu postoje proizvodi koji, oksimetazolina dovode do re- nja za djecu pri upotrebi lijekova
koje lizozim djeluje neenzimat- osim dekongestiva ili hiperto- dukcije endogenog lizozima u se izdaju da bi naglasili oprez ro-
skim mehanizmima. Osim širo- nične otopine, u svom sastavu nosnom sekretu. S druge strane, diteljima pri upotrebi kod djece i
kog antibakterijskog pokazuje i imaju i lizozim, koji štiti i potpo- primjena egzogenog lizozima, pažljivo praćenje nuspojava lije-
antivirusno i antimikotično djelo- maže regeneraciju sluznice. Za pored svih drugih pozitivnih far- ka. Uprava za hranu i lijekove Sje-
vanje. Može se zaključiti da lizo- malu djecu je najbolja primjena makoloških učinaka na sluznicu dinjenih Američkih Država (FDA)
zim pruža prirodnu zaštitu protiv slanih otopina koje će smanji- nosa, poboljšava i pokretljivost ne preporučuje bezreceptne lije-
mikroorganizama koji su najčešći ti šansu za nastanak rebound cilija čime se olakšava elimina- kove za kašalj ili prehladu za djecu
uzročnici infekcija nazalne i oro- efekta i ponovljene kongestije cija prašine i stranih agenasa te mlađu od dvije godine “jer bi mo-
faringealne sluznice. Osim anti- sluznice. Kod djece starije od poboljšava prohodnost nosnih gli uzrokovati ozbiljne i potencijal-
mikrobnog djelovanja, lizozim se dvije godine može se prepo- hodnika. no po život opasne nuspojave”. Iz
odlikuje antiinflamatornim djelo- pedijatrijske prakse u vezi sa pri-
vanjem, smanjujući upalnu reak- mjenom ovih preparata kod dje-
ciju tkiva, a time i njegovo ošteće- medijatora visoke biološke i imu- je potrebno koristiti i preparate ce mlađe od dvije godine može
nje. Lizozim stabilizira membrane nološke aktivnost. Lizozim potiče za dekongestiju sluznice nosa. se zaključiti da je ona sigurna i u
ćelija koje učestvuju u upalnoj re- koordinaciju međusobnog dje- uzrastu od godine dana, ako se
akciji, čime se sprečava osloba- lovanja ćelija imunološkog siste- Začepljenost nosa primjenjuje prema preporuci i u
đanje tvari koje induciraju i pro- ma, a uključen je u “čišćenje” or- najnižoj efektivnoj dozi. Nije do-
moviraju nastanak upale te time ganizma od štetnih komponenti Višednevna redovna upotreba kla- kazana povećana pojava aritmija,
oštećuju tkivo. imunološkog odgovora i toksič- sičnih hemijskih dekongestivnih palpitacija, kojih se svi plašimo.
Lizozim pozitivno djeluje na pro- nih metabolita, proizvoda koji su sprejeva/kapi za nos, dostupnih Nuspojave jesu negativne reakci-
ces regeneracije tkiva nakon upa- nastali dezintegracijom imuno- bez recepta, dovodi do povratne je na lijek koji se primjenjuje, ali se
la ili hirurških intervencija po- loških kompleksa. Lizozim djelu- kongestije (začepljenja) nosa kako neće javiti kod svakoga. Manje če-
tičući obnovu epitelnih ćelija i je kao antioksidans, jer sprečava se lijek razgrađuje i nestaje, što je sto se javljaju (mogu se javiti kod
fibroblasta, a smanjuje broj bak- nastanak slobodnih radikala. Da- poticaj za njegovu češću primje- jedne od 100 osoba): reakcija pre-
terijskih kolonija i infiltraciju tki- kle, lizozim je jedan od najvažni- nu kako bi se postiglo olakšanje. osjetljivosti, kao što su kožni osip,
va upalnim ćelijama. Kod djece jih faktora nespecifične lokalne Tako se postepeno razvija zača- svrbež, crvenilo, oticanje kože i
sa manjim titrom lizozima uoče- otpornosti. Zbog svega navede- rani krug začepljenosti nosa uzro- sluznica. Rijetko se mogu javi-
ni su sporije zarastanje postope- nog proizvodi koji sadrže lizozim kovane i privremeno ublažene li- ti (mogu se javiti kod jedne od
rativne rane nakon tonzilektomi- desetljećima se uspješno koriste jekovima, s eskalacijom upotrebe 1.000 osoba): palpitacije, tahikar-
je i jače izraženi simptomi upale. u liječenju grlobolje, jer posjedu- i konačnom ovisnošću. Fizikalnim dija, hipertenzija. Vrlo rijetko se
Stimulacija fagocita od lizozima ju široko antimikrobno djelova- pregledom se često vidi natečena javljaju (mogu se javiti kod jedne
pomaže pri zarastanju rana i po- nje, smiruju upalni proces, poma- i crvena sluznica, a dijagnoza se od 10.000 osoba): nemir, otežano
vlačenju tvari, sudionika upalnih žu u zarastanju rana i oštećenja najviše oslanja na anamnezu upo- spavanje, umor (pospanost, seda-
i nekrotičnih procesa. Imunomo- sluznice usne šupljine, ubrzavaju trebe nazalnih dekongestiva. Rizik cija), glavobolja, halucinacije, po-
dulatorni efekti lizozima su di- ozdravljenje te štite sluznicu usne od razvoja medikamentoznog ri- remećaji srčanog ritma, oticanje
rektni i indirektni. On djeluje na šupljine i grla. nitisa može se umanjiti tako da se sluznice nosa (nakon prestanka
ćelije odbrambenog sistema sti- Osim upotrebe preparata koji sa- ograniči upotreba hemijskih na- tretmana), krvarenje iz nosa, kon-
mulacijom produkcije hemijskih drže lizozim, u liječenju prehlade zalnih dekongestiva (koji se vrlo vulzije. B

3

13. 10. 2022. 11:11:56
02-03 - ISKUSTVA LJEKARA - Lizozim.indd 3
02-03 - ISKUSTVA LJEKARA - Lizozim.indd 3 13. 10. 2022. 11:11:56