Page 30 - Dnevna doza broj 15

DnevnaDoza

iskustva ljekara

Kada i kako zamijeniti jedan

antipsihotik drugim?

Razlozi zbog kojih se psihijatar odlučuje za zamjenu jednog antipsihotika drugim su neefikasnost
prvog lijeka ili pojava neželjenih efekata koji se ne mogu tolerirati. Neželjeni efekti mogu voditi ka

dodatnom ugrožavanju zdravlja i funkcionalnosti pacijenta.

Autor: Prof. dr. Rusmir Softić, primarijus, specijalista
neuropsihijatrije, Klinika za psihijatriju, UKC Tuzla

edan od najznačajnijih doga- koji kriterij za svrstavanje se kori- nije. Najefikasniji su u tretmanu biti korisni kao adjuvantna terapi-
đaja u historiji psihijatrije za- sti (prva, druga ili treća generaci- pozitivnih, dok je učinak na nega- ja (uz antidepresive) u liječenju te-
bilježen je 1952. godine, kada ja, tipični i atipični antipsihotici ili tivne simptome skroman. Učinak rapijski rezistentne depresije. Tzv.
Jje sintetiziran prvi antipsiho- prema hemijskim karakteristikama na kognitivne simptome svih an- off label upotreba (izvan zvanične
tik – hlorpromazin. Ovaj lijek je u i receptorskom afinitetu). tipsihotika je nezadovoljavajući, a indikacije) podrazumijeva korište-
upotrebu uveden 1954. godine. eventualni pozitivni efekti su više nje ovih lijekova u malim dozama
Otkriće antipsihotika predstavlja Liječenje vezani uz upotrebu antipsihotika u svrhe kupiranja anksioznosti, us-
najvažniju prekretnicu u liječenju druge generacije. Mnogi antipsi- postavljanja ritma spavanja i slič-
shizofrenije, ali i drugih psihotičnih antipsihoticima hotici su registrirani i za druge in- no, no takvu upotrebu, u pravilu,
poremećaja. Ovi lijekovi nazivaju dikacije, izvan spektra psihotičnih treba izbjegavati.
se još i neuroleptici, psihodislepti- Antipsihotici se prvenstveno or- poremećaja. Neki su pokazali efi- U psihijatriji je neobično važno da
ci ili veliki trankvilajzeri. Od otkrića diniraju radi korekcije pozitivnih kasnost kao stabilizatori raspolo- pacijent koristi propisane lijekove
hlorpromazina pa do danas sinte- (halucinacije i sumanute ideje), ženja (npr. olanzapin, risperidon), redovno. Ovo se posebno odnosi
tizirano je nekoliko desetina an- negativnih (alogija, avolicija, auti- drugi (npr. kvetiapin) i u monote- na upotrebu antipsihotika u tre-
tipsihotika. Oni se mogu svrstati u zam, aplaniran afekt) te kognitiv- rapiji imaju antidepresivni učinak. tmanu shizofrenije i drugih psiho-
različite grupe, u ovisnosti o tome nih i afektivnih simptoma shizofre- Neki (kao npr. aripiprazol) mogu tičnih poremećaja. Prekid terapije
30

2005. Pušten u rad PDC, moderni Proizvodno - distributivni centar.