Page 31 - Dnevna doza broj 15

DnevnaDoza

antipsihoticima je vezan uz povi- zamjene antipsihotika ima svoje
šenu stopu relapsa psihoze, a sa- Zamjena antipsihoticima dobre i loše strane. Kliničar tre-
ma dužina prethodnog tretmana ba razmotriti efficacy to safety be-
ne pruža nam nikakvu garanciju druge generacije nefit i osmisliti individualan pri-
da neće doći do relapsa. Relaps je stup za svakog pacijenta. Postoje
događaj koji može imati katastro- Moderne smjernice za liječenje nim antipsihoticima, odnosno, dobro dokumentirani izvještaji o
falne posljedice po pacijenta te ga shizofrenije i drugih psihotičnih antipsihoticima prve generacije. uspješnosti strategije naglog is-
nastojimo prevenirati. Zbog toga poremećaja daju prednost upo- Stoga postoji racionalno opravda- ključenja prethodnog lijeka i po-
terapija antipsihoticima u tretma- trebi antipsihotika druge i treće nje da bismo, uz veliki oprez i kon- stepenog uvođenja novog lije-
nu psihotičnih poremećaja traje generacije u odnosu na antipsi- sultaciju sa pacijentom i njego- ka u terapiju. No, ova strategija
neodređeno dugo i suradljivost hotike prve generacije. Postoje vom porodicom, inicirali zamjenu ne smije biti upotrijebljena kod
pacijenta je od presudnog znača- dokazi da dugotrajno liječenje konvencionalnih antipsihotika isključivanja nekih lijekova, npr.
ja. Većina antipsihotika je slične antipsihoticima druge generaci- antipsihoticima druge generacije. klozapina. Treba znati da prekid
efikasnosti (osim klozapina, koji je je daje bolje rezultate u pogledu Ovo se naročito odnosi na mlađe dosadašnje terapije može biti po-
efikasniji od ostalih). Ono što čini cjelokupnog psihofizičkog stanja pacijente, od kojih se očekuje da vezan i sa simptomima susteza-
supstancijalnu razliku među njima pacijenata u odnosu na pacijente postignu punu edukacijsku, rad- nja (eng. withdrawal), kao što su
jeste profil neželjenih efekata. Uz koji su liječeni tzv. konvencional- nu i porodičnu afirmaciju. diskinezija i holinergički efekt, ko- iskustva ljekara
antipsihotike prve generacije (npr. ji nastaju zbog naglog pada kon-
haloperidol, flufenazin) povezani prvog lijeka ili pojava neželjenih da će voditi ka pojavi nesuradlji- centracije prvog lijeka u plazmi.
su neurološki neželjeni efekti, pri- efekata koji se ne mogu tolerira- vosti (prestanku uzimanja terapi- Ovi simptomi mogu biti pogreš-
je svega esktrapiramidni poreme- ti. Neželjeni efekti mogu voditi ka je) ili će dodatno ugroziti zdravlje i no zamijenjeni sa neželjenim efek-
ćaji (EPS). Ovi neželjeni efekti su u dodatnom ugrožavanju zdravlja i život pacijenta, potrebno je izvršiti tima novog lijeka koji se uvodi u
psihijatrijskoj zajednici decenija- funkcionalnosti pacijenta. Napri- zamjenu antipsihotika. terapiju te kliničar mora biti svje-
ma bili prihvaćani kao nužno zlo, a mjer, opasna kardiovaskularna stan ovih mogućnosti. Pacijenta
psihijatrijske pacijente su stigma- oboljenja će nastati kao poslje- Strategije zamjene ćemo, svakako, morati upozoriti
tizirali, tako da su bili prepoznat- dica dugotrajnog metaboličkog da je moguće prolazno pogorša-
ljivi i laicima, čak i izvan akutne sindroma, neurološki neželjeni antipsihotika nje simptoma osnovne bolesti to-
epizode bolesti. Druga generaci- efekti (kao npr. EPS), djelovat će Generalno, postoje četiri strategije kom perioda tranzicije i stabiliza-
ja antipsihotika (klozapin, olanza- stigmatizirajuće i fizički onespo- zamjene antipsihotika. cije. Ovo pogoršanje uglavnom se
pin, risperidon, kvetiapin...) uzro- sobljavajuće, dok endokrinološki 1. Postepeno uvođenje novog lije- odnosi na pojavu nesanice i agi-
kuje manje neuroloških, ali više neželjeni efekti (kao što je hiper- ka, uz titriranje doze do terapij- tiranosti. Također je važno napo-
metaboličkih neželjenih efekata, prolaktinemija) mogu uzrokovati ske, uz istovremenu postepenu menuti da, zbog nedovoljne efika-
uglavnom u formi metaboličkog gubitak libida i neplodnost, galak- snosti, lijek ne bi trebalo mijenjati
sindroma. Ovaj sindrom značajno toreju i bol u spolnim organima. redukciju doze postojećeg lije- dok pacijent ne bude tretiran do-
doprinosi obolijevanju psihijatrij- Kod pojave blažih neželjenih efe- ka do potpunog isključenja (tzv. voljno dugo (četiri do šest sedmi-
cross titration).
skih pacijenata od kardiovaskular- kata lijeka koji je prethodno po- ca, a u nekim slučajevima i duže)
nih i cerebrovaskularnih bolesti, kazao zadovoljavajuću efikasnost 2. Naglo isključenje prethodnog i u dovoljno visokoj dozi (koja je
koje su značajan faktor mortalite- i omogućio uvođenje pacijenta u lijeka, uz postepeno uvođenje preporučena za tu vrstu poreme-
ta. Antipsihotici treće generacije remisiju, savjetuje se korekcija do- novog lijeka od narednog dana. ćaja).
(aripiprazol, kariprazin, brekspi- ze lijeka i čekanje (strategija: wa- 3. Postepeno uvođenje novog li- Za svaki pojedinačni antipsihotik
prazol...) imaju manje neželjenih it, wait, wait). Međutim, ukoliko se jeka, uz titriranje do terapijske postoje preporuke za eventualnu
efekata u odnosu na prve dvije neželjeni efekti ne mogu elimini- doze te potom isključenje pr- zamjenu. Iskoristite ovaj alat čiji je
generacije, no mogući su i neuro- rati redukcijom doze ili eventual- vog lijeka. link u prilogu za konkretne upu-
loški i metabolički neželjeni efekti. nim uvođenjem lijeka koji korigira 4. Postepeno isključenje prvog li- te u vezi sa strategijom zamjene
Razlozi zbog kojih se psihijatar od- neželjeni efekt (npr. antiholinergik jeka, uz naglo uvođenje novog https://www.nps.org.au/austra-
lučuje za zamjenu jednog antipsi- kod EPS-a), a nepodnošljivi su za lijeka u punoj dozi. lian-prescriber/articles/antipsyc-
hotika drugim su neefikasnost pacijenta i možemo pretpostaviti Svaka od navedenih strategija hotic-switching-tool. B

31

2006. BOSNALIJEK je certificiran prema standardu za zaštitu zdravlja i sigurnosti OHSAS 18001.

Iste godine implementiran novi informacioni sistem SAP.