Page 5 - Dnevna doza broj 18

DnevnaDoza

Depresija kod mladih ni su te slabije brinu o ličnoj higi- valencijom među ženama nego Pojava pandemije COVID-19 imala
jeni. Pojačano su osjetljivi na od- muškarcima (4,6 posto u poređe- je dosta uticaja na promjenu nači-
U Evropi i svijetu trenutna preva- bacivanje od drugih. nju sa 2,6 posto na globalnom ni- na života te emocionalno, psihič-
lencija depresivnih poremećaja Kod adolescenata se javlja osjećaj vou). Sa 264 miliona ljudi u svijetu ko i fizičko funkcioniranje djece i
kreće se od pet do 10 posto, ovi- samoće, ljutnje i bespomoćnosti koji žive s anksioznim poremeća- adolescenata. U istraživanju pro-
sno o definiciji depresije i posma- te razočarenje u roditelje i vršnja- jima jasno je da je podizanje svi- vedenom u Zenici došlo se do po-
tranoj populaciji. Doživotna pre- ke koji ih ne razumiju. Javlja se po- jesti o ovim poremećajima, kao i dataka da je 40 posto osoba imalo
valencija depresije kod odraslih treba da se ode od kuće, odbija se njihovo razumijevanje i liječenje, anksiozni poremećaj, od toga 24
osoba procjenjuje se do 18 posto, učestvovati u porodičnim aktivno- od velike važnosti za javno zdrav- posto ispitanika u dobi od 17 do
a doživotni rizik obolijevanja na stima. Odnosi u porodicama mla- lje na globalnom nivou. Anksiozni 25 godina. Depresivni poremećaj
čak 20 do 30 posto. dih sa depresijom često su praćeni poremećaji su veoma prevalentni je imalo 42 posto ispitanika .
Depresija se kod mladih pojavljuje konfliktima, maltretiranjem, odba- kod pacijenata sa kliničkom de- SZO je 11. marta 2020. proglasio
mnogo više i svakodnevnije nego civanjem, problemima u komuni- presijom i značajno utiču na kvali- širenje COVID-19 globalnom pan-
što ljudi misle. Javlja se kod otpri- kaciji i manjkom emocionalne po- tet života pacijenta. Najčešći pore- demijom. Vlasti širom svijeta odlu-
like dva posto djece, a omjer dje- drške. mećaj koji se pojavljuje u kliničkoj čile su zatvoriti veliki dio društva
čaka i djevojčica je podjednak. U Nadalje, simptomi i njihova uče- praksi je generalizirani anksiozni i pokušati ograničiti širenje infek-
adolescenciji se depresija razvije stalost razlikuju se među dječa- poremećaj (7,8 posto), zatim fobi- cije. Mjere koje su poduzele vlade iskustva ljekara
kod približno četiri do osam posto cima i djevojčicama iste dobi. je (3,1 posto), panični poremećaj prvenstveno su uključivale karan-
mladih, a omjer između dječaka i Djevojčice su sklonije probleme (jedan posto) i opsesivno-kompu- tin i socijalno distanciranje, uklju-
djevojčica iznosi 1:2. rješavati na introspektivan način lzivni poremećaj (0,6 posto). čujući zatvaranje škola na svim
Danas se vrijeme nastanka depre- te su podložnije većem pritisku nivoima. Tokom prvih sedmica ve-
sije pomiče prema mlađoj život- okoline. Ranije ulaze u pubertet, COVID-19 pandemija ćina zemalja je podvrgnuta istim
noj dobi te se prezentira u širokom sa svim psihosocijalnim poslje- ograničenjima, bez obzira na ste-
rasponu simptoma. Simptomi mo- dicama koje nosi to burno raz- Rezultati nedavno provedenih pen zaraze prijavljen u lokalnim
gu varirati od blagih raspoloženja doblje. U doba puberteta i ado- istraživanja u svijetu o mental- zajednicama i regijama. Situacija
tuge do teških poremećaja. Mogu lescencije djevojke proživljavaju nom zdravlju djece i adolesce- je dovela do ozbiljne zabrinuto-
trajati od nekoliko dana do neko- sti o tome kako su ta ograničenja
liko godina, javljajući se samostal- mogla uticati na mentalno zdrav-
no ili istovremeno sa simptomi- Porodični stresori lje i dobrobit djece i adolescenata.
ma drugih poremećaja. Češće se Porodični stresori koji se odnose demije na mentalno zdravlje Izolacija od prijatelja tokom vre-
simptomi javljaju kao reakcija na na izbijanje pandemije, poput adolescenata, u kombinaciji s mena, nesigurnost u budućnost,
neki stresni događaj, ali se mogu gubitka posla roditelja i finansij- činjenicom da je izolacija uticala kratkoročna i dugoročna, kao i
javiti i bez vanjskog povoda. De- ske nesigurnosti, mogu uticati na na pristup uslugama mentalnog kontinuirano stanje straha, kao
presija se često ne smatra bole- adolescente općenito, a poseb- zdravlja, mogu biti štetni za do- što je strah od zaraze, pokazali su
šću, nego prolaznom slabošću, no na one koji žive u porodicama brobit adolescenata. Simptomi da predstavljaju rizik za razvoj psi-
nedostatkom samopouzdanja i sa povišenim nivoom psihosoci- anksioznosti i depresije neznat- hopatologije u mladosti.
osjećajem manje vrijednosti, koji jalnog nepovoljnog položaja. no su se povećali kod mladih u Epidemija lošeg psihičkog zdrav-
se jakom voljom može prevladati. Opisani potencijalni učinci pan- Norveškoj između 2019. i 2020. lja, uključujući visok nivo pri-
Takav stav okoline navodi bolesni- javljenih simptoma depresije i
ka da se osjeća lošije. anksioznosti, pratila je početak
Kada se depresija javi u djetinjstvu probleme sa vlastitim sazrijeva- nata u kontekstu pandemije CO- pandemije COVID-19. Prethod-
i adolescenciji, to je vrlo neugod- njem te je kod njih ponekad teš- VID-19 ukazuju na sve veći porast na literatura o mentalnom zdrav-
no iskustvo, kako za mladu osobu, ko razlikovati uobičajeno loše od psihološkog stresa, kao i sve ve- lju tokom pandemije COVID-19
tako i za članove njene porodice. depresivnog raspoloženja. ću učestalost simptoma psihičkih dokumentirala je povišene sto-
Depresija kod djece i adolescena- poremećaja kod djece kao što su pe simptoma depresije i anksi-
ta danas predstavlja jedan od veli- Anksioznost depresija i anksioznost. Osim to- oznosti, uključujući poremećaj
kih problema u psihodijagnostici. ga, utvrđeno je i dodatno pogor- sna. U skladu sa faktorima rizi-
Naime, radi se o izuzetno hete- Anksiozne poremećaje definira- šanje mentalnog zdravlja djece i ka prije pandemije, mlađe oso-
rogenoj kliničkoj slici koja ovisi o mo kao nepsihotične mentalne adolescenata koji su imali ili tre- be, žene, prethodna psihijatrijska
funkciji sazrijevanja. Mlađa depre- poremećaje, kod kojih je anksio- nutno imaju dijagnosticiran ne- bolest i oni sa nižim socioeko-
sivna djeca izgledaju tužno, imaju znost jedini ili vodeći simptom, s ki od oblika psihičkog oboljenja. nomskim statusom prijavili su vi-
spore kretnje, monoton glas i ni- tim da anksioznost nije uzrokova- Smatra se, međutim, kako će se ši nivo simptoma depresije, kao
sko samopouzdanje. Zakazuju u na organskim oboljenjima mozga posljedice dugoročnog učinka iz- i lošiji kvalitet sna. Povišeni psi-
školskom funkcioniranju te se po- ili drugim psihijatrijskim poreme- bijanja pandemije na mentalno hički stres prvenstveno je uzro-
vlače iz ranije omiljenih vanškol- ćajima. Anksiozni poremećaji su zdravlje djece tek početi zbraja- kovan povećanjem prevalencije
skih aktivnosti. najčešći u dječijoj i adolescentnoj ti. Faktori rizika u vrijeme pande- određenih simptoma. Prevalen-
Kod predškolske djece karakteri- dobi. Temeljno obilježje ovih po- mije koji mogu doprinijeti poja- cija problema sa koncentracijom
stičan je tužan izgled lica, uz od- remećaja je razvojno neprimjeren vi psihopatoloških simptoma su: povećala se šest puta sa 9,6 po-
sutnost smijeha, plačljivost, iri- nivo anksioznosti i strahova koji stepen opasnosti od zaraze, du- sto na 72,5 posto. Ostali simpto-
tabilnost, zaostajanje u rastu i ometaju normalno funkcioniranje žina trajanja izloženosti, osjećaj mi su se povećali za više od jedne
razvoju te manjkavo uključivanje djeteta i adolescenta. Manifestira kontrole i percipirana podrška. trećine; osjećaj tjeskobe, malo in-
u igru i aktivnosti. Djeca školske se čitavim spektrom najrazličitijih Faktori rizika nakon pandemije teresa, osjećaj depresije, proble-
dobi zbog boljih verbalnih spo- promjena u sferi emocija, kogni- za pojavu mentalnih poremećaja mi sa spavanjem i razdražljivost,
sobnosti navode loše raspolože- cije, ponašanja i tjelesnih simpto- obuhvataju stresore i percipiranu dok su se neki simptomi povećali
nje, poteškoće u koncentraciji, lo- ma. Prevalencija anksioznih pore- socijalnu podršku. Udar na ekono- za samo 10 posto ili manje. Ova
šu efikasnost u školi, iritabilnost mećaja kod djece kreće se oko 10 miju na globalnom planu, porast pandemija stvorila je povećanu
te česte tjelesne simptome po- do 20 posto. Zastupljeni su u oba nezaposlenosti, gubitak posla, hitnost za jačanje sistema men-
put glavobolje i abdominalnih te- spola iako se češće javljaju kod pad prihoda, finansijski problemi, talnog zdravlja u većini zemalja.
goba. U adolescenciji simptoma- djevojčica. pad standarda, porast siromaštva, Strategije ublažavanja mogle bi
tologija postaje sličnija onoj kod Prema podacima Svjetske zdrav- kao i loši partnerski odnosi i pro- uključivati načine unapređivanja
odraslih. Adolescenti često ima- stvene organizacije (SZO) iz 2015. blemi sa zdravljem mogu poveća- mentalnog zdravlja i ciljane deter-
ju smetnje ponašanja i asocijal- godine, anksiozni poremećaji su ti vulnerabilnost pojedinca te po- minante lošeg mentalnog zdravlja
no ponašanje, zloupotrebljavaju prisutni kod 3,6 posto svjetske sljedičnu pojavu psihopatoloških i intervencije za liječenje osoba sa
psihoaktivne tvari, promiskuitet- populacije, također sa višom pre- simptoma. mentalnim poremećajem. B
5

23. 3. 2022. 14:45:03
04-05 ISKUSTVA LJEKARA - Anksioznost.indd 3
04-05 ISKUSTVA LJEKARA - Anksioznost.indd 3 23. 3. 2022. 14:45:03