Page 8 - Dnevna doza broj 18

DnevnaDoza

ni napadi (napadi koji se ne mogu Nivo 1: ILAE klasifikacija epileptičkih napada (2017)
klasifikovati u neke od prethodnih
grupa, uglavnom negativni feno- Fokalni Generalizovani Nepoznati
meni – atonički, astatički, afazički). početak početak početak

Sindromska dijagnoza
Svijest Svijest
epilepsije očuvana poremećena Motorni Motorni
- Toničko klonički - Toničko klonički
Treći nivo dijagnostikovanja epi- - Klonički (normalan EEG)
iskustva ljekara
lepsije je utvrđivanje o kojoj se Motorni Nemotorni - Tonički - Epileptički spazam
epileptičkoj bolesti radi, a samim - Automatizmi - Autonomni - Mioklonički
- Mioklonički-ton.-klonički
tim i koji je uzrok epilepsije. Da - Atonički - Bihev arrest - Mioklonički-atonički Nemotorni (apsansi)
bi se postavila sindromska dija- - Klonički - Kognitivni - Atonički - Bihejvioralni arest
gnoza epilepsije, potrebno je da - Ep. spazam - Emocionalni - Epileptički spazam
se obavi veći broj manje ili više - Hiperkinetski (psihički)
kompleksnih dijagnostičkih pro- - Mioklonički - Senzorni Nemotorni (apsansi) Neklasifikovani
cedura. Ponekad je to jednostav- - Tonički - Tipični
no, kao, naprimjer, kod juvenilne - Atipični
miokloničke epilepsije, gdje su Fokalni u bilateralni - Mioklonički
karakteristična klinička slika, nalaz toničko-klonički napad - Mioklonus očnih kapaka
polišiljak-talas kompleksa u EEG-u
dovoljni za postavljanje pouzdane
dijagnoze (Panayiotopoulos, 1994). svakog bolesnika sa fokalnom epi- lepsije), neurostimulacione tehnike mjene samih lijekova koji nemaju
Ali u nekim drugim slučajevima, lepsijom trebalo bi definisati lo- (stimulacija n. vagusa – VNS, elek- dovoljnu terapijsku širinu. Efika-
pak, neophodni su postupci koji barni sindrom (tj. postaviti lo- trična stimulacija prednjeg jedra snost klasičnih i novih antiepilep-
umnogome zavise od raspoložive kalizaciono zavisnu sindromsku talamusa – DBS, responzivna neu- tičkih lijekova se statistički zna-
tehnologije (npr. genetske anali- dijagnozu). rostimulacija – RNS, transkranijal- čajno ne razlikuje. Međutim, ovi
ze, biopsije mozga s histološkom i na magnetna stimulacija), ostale lijekovi se razlikuju u profilu ne-
histohemijskom analizom itd.). Pre- Liječenje epilepsije metode (ACTH, imunomodulator- željenih dejstava, što predstavlja
ma tome, u uslovima nedostupno- na terapija, vitamin B, ketogena di- osnovni faktor u davanju pred-
sti tehnoloških resursa neki epilep- Opšte je prihvaćeno mišljenje da jeta, optogenetika, hemogenetika, nosti jednom antiepileptičkom
tički sindromi i bolesti ne mogu da bolesnik s epilepsijom treba da bu- RNK itd.). lijeku nad drugim. Na primjer, u
se etiološki rasvijetle. de liječen. Razlozi su mnogostruki: Kod bolesnika sa farmakorezi- benignim epileptičkim sindromi-
Značaj postavljanja sindromske, povećan mortalitet, povećana uče- stentnom epilepsijom priprema ma, kao što je sindrom benigne
odnosno, etiološke dijagnoze je u stalost povreda i opekotina, češća za operativno liječenje ili uvo- rolandičke epilepsije, potencijalna
još specifičnijem liječenju bole- udruženost sa psihijatrijskim i ko- đenje novih ili eksperimental- šteta usljed neželjenih dejstava li-
snika i davanju prognoze bole- gnitivnim poremećajima, psihoso- nih postupaka treba da se raz- jekova premašuje korist od antiepi-
sti, kao i selekciji potencijalnih cijalna neprilagođenost, zakonska matra već poslije prve godine leptičke zaštite. Za razliku od toga,
kandidata za hirurško liječenje. ograničenja, stigme i predrasude, neuspješnog liječenja. Nažalost, kod refraktarnih fokalnih epilepsija
Ukoliko je neuroradiološkim loš kvalitet života. Epilepsija je pri- trenutno raspoloživi lijekovi imaju ili epileptičkih encefalopatija, rizik
pregledima definisana možda- mjer bolesti u kojoj je primjena samo antikonvulzivni učinak, tj. ili čak i od najtoksičnijih antiepilepti-
na lezija koja je spojiva s elek- medikamenata (farmakoterapija) prekidaju aktuelno prisutni napad ka može da bude opravdan i ma-
trokliničkim karakteristikama najvažnija mjera liječenja, kojom se ili smanjuju vjerovatnoću javljanja nji od koristi koja se dobija smanje-
epilepsije, dijagnoza fokalnog primjenom odgovarajućih lijekova sljedećeg epileptičkog napada. S njem broja i težine napada.
simptomatskog epileptičkog kod 60 do 70 posto bolesnika po- druge strane, sadašnji lijekovi ne- Hirurgija predstavlja relativno ma-
sindroma je logična. U svakod- stiže zadovoljavajuća kontrola epi- maju antiepileptogeni učinak, tj. li segment u liječenju pacijenata
nevnom radu definisanje pojedi- leptičkih napada. Međutim, oko 30 ne mogu da spriječe proces epilep- s epilepsijom. Hirurgija epilepsi-
nih sindroma epilepsije treba da do 40 posto bolesnika i dalje ima togeneze. Takođe, već uspostavljen je nije prvi izbor, već je rezervisa-
bude u skladu sa preporukama napade uprkos redovnom uzima- epileptogeni fokus moguće je od- na za jednu podgrupu pacijenata
Međunarodne lige za borbu protiv nju antiepileptičkih lijekova. To je straniti hirurški. Suzbijanje napada (tj. za kontrolu farmakorezisten-
epilepsije (ILAE), uz još uvijek važe- tzv. grupa farmakorezistentnih primjenom antiepileptičkih lijeko- tnih epilepsija u ovom trenutku
ći koncept koji polazi od glavne di- bolesnika, među kojima se nala- va smanjuje rizik od komplikacija hirurško je liječenje zlatni stan-
hotomije u epileptologiji: fokalne ze kandidati za neurohirurško li- epilepsije, ali izlaže bolesnika no- dard). Iako je velika efikasnost
vs. generalizovane epilepsije. Kod ječenje (resektivna hirurgija epi- vim rizicima od komplikacija pri- operativnog liječenja fokalnih far-
makorezistentnih epilepsija po-
Tabela 2. Kliničke karakteristike pojedinih lokalizovano zavisnih sindroma znata iz mnogobrojnih izvješta-

ja, do sada je urađena samo jedna
Opis napada randomizovana studija koja je po-

Lobarna dijagnoza Aura Iktus redila operativno i farmakološko
liječenje bolesnika sa terapijski re-
Temporalna epilepsija Epigastrična, psihička, Automotorni napad, nepomično zistentnom mezijalnom temporal-
dismnestička, nespecifična zurenje, iktalna distonija nom epilepsijom. Uprkos očigled-
no većoj efikasnosti, zbog visoke
Frontalna epilepsija Psihička, iskustvena, Hipermotorni napadi, verzivni, cijene, komplikovanog postupka,
nespecifična tonični i klonični fenomeni duge pripreme i zahtjeva za na-
prednom tehnologijom, operativ-
Perirolandička epilepsija Elementarna senzitivna Elementarni motorni fenomeni
no liječenje i dalje nije dostupno
Postcentralna epilepsija Vrtoglavica, prostorna Bilo koja manifestacija većini bolesnika sa refrakternom
distorzija, vizuelne halucinacije epilepsijom.
Iz tih razloga može da se kaže da
Insularna epilepsija Laringealna konstrikcija i/ili Fokalni somato-motorni je farmakoterapija zapravo i da-
perioralne parestezije fenomeni lje jedini široko dostupan, a do-
voljno efikasan način liječenja
Nelokalizovana Nespecifična ili multipla Bilo koja manifestacija
bolesnika s epilepsijom. B
8

23. 3. 2022. 14:45:28
06-07-08 ISKUSTVA LJEKARA - Epilepsija.indd 4
06-07-08 ISKUSTVA LJEKARA - Epilepsija.indd 4 23. 3. 2022. 14:45:28