Page 16 - Dnevna doza broj 4

Dnevna

Lije~enje i prepoznavanje migrene

u primarnoj zdravstvenoj za{titi

Ergot alkaloidi su efikasni u presijecanju migrenoznih napada. Terapijski efekat im je dobar, isti ili
iskustva ljekara
bolji i dugotrajniji od triptanskog. Obi~no sadr`e ergotamin-tartarat, koji je antagonist serotonina.

Pi{e: dr. Ned`mija Sulji}, specijalista porodi~ne medicine
Dom zdravlja Srebrenik

igrena je hroni~na bolest teo rolo{kih uvjeta. Kod osoba ko je su
koja se karakteri{e napa- osje tljivije, konzumiranje od re |ene
di ma glavobolje koji naj - vr ste hrane i namirnica, ta ko |er, mo -

M ~e { }e zahvataju jednu gu provocirati napad. Na mirnice koje
po lovinu glave, umjereno jakog ili mo gu provocirati na pad su: sir (zbog
ja kog su intenziteta, pulsiraju}eg tir amina), ~okolada (zb og feniletila-
ka raktera, naj~e{}e pra}eni mu ~ - m ina), konzervirana hra na (zbog ni-
ninom, povra}anjem, fotofobijom trita i drugih konzervansa), alkohol,
i/ili fonofobijom. itd. Napadi migrene ~e sto su u vezi s
Ovaj kompleksni poreme}aj odno - me nstruacionim cik lu som pa i me-
si se na mozak i krvne sudove gla - no pauzom, dok za vrijeme trudno}e
ve, a obja{njava se hiperaktivno- ja vljaju se vrlo rijetko.
{}u mozga pod uticajem `ivotne od migrene, pate od migrene sa pri s ustvo glavobolje koja odgova ra

sre dine, svjetlosti, mirisa i dr. Ovo Osnovni tipovi migrene au rom. Simptomi ove vrste glavo- mi greni, trajanja od 15 i vi{e da na
bo lje su isti kao kod migrene bez mje s e~no, tokom vi{e od tri mje-
re zultira nizom hemijskih procesa
au re, ali njima prethode tegobe seca.
koji iritiraju nervne strukture i kr v - Migrena bez aure – predstavlja
ne sudove mozga te na taj na~in naj ~e{}i tip migrene i simptomi se ko je se zovu simptomi aure, koje 2. migrenski status - onesposob-
uz rokuju bol. ja vljaju u vidu ponavljane glavobo - traju izvjesno vrijeme i potpuno se ljavaju}i napad migrene bez aure,
Smatra se da od migrene pati oko 10 lje jedne polovine glave, domina n - izgube sa pojavom glavobolje. sa glavoboljom jakog intenziteta,
posto ukupne populacije, poseb no tno frontalne regije, bez po znatog koja traje du`e od 72 sata.
osobe srednje `ivotne dobi. Od mi- uz roka, koji ispunjava neke od slje - Aura - napad ponavljanih neuro - 3. Pove}an rizik za dobijanje mo -
grenskih napada ~e{}e pate `ene od de }ih kriterijuma: lo { kih simptoma koji traju od pet ` danog udarakod osoba sa migre-
mu{karaca, u odnosu najma nje 3:2. 1. Napad glavobolje traje od ~e tiri do 60 minuta. Vizuelna aura je na - nom, dokazan je za `ene mla|e od
Naj~e{}e se javlja izme |u 12. i 45. go- do 72 sata; j ~e{}i tip aure. Kod vizuelne aure 45 godina. Migrena udvostru~uje
dine `ivota, sa po ve}anjem broja i in- 2. Glavobolja je jednostrano lokali - naj~e{}i je privremeni djelimi~ni riz ik za dobijanje mo`danog udara
tenziteta napada izme|u 35. i 40. zovana; gubitak vida, nejasan vid, pojava (mi grena sa aurom za 2,2 puta, a mi-
godine, upravo u profesion a lno naj- 3. Bol je pulsiraju}eg karaktera; ta~kastih iskrica svjetlosti, kao i po- g rena bez aure za 1,8 puta). Ovaj riz -
produktivnijem periodu `ivota. 4. Bol je umjerenog ili jakog inten- java “cik-cak“ linija u vidnom polju. ik se utrostru~uje kod pu{a~a, a

U~estalost javljanja migrenskih na- zi teta; Drugi tip aure prepo znaje se jed- ~e tvorostruko uve}ava kod `ena ko -
pa da vrlo je razli~ita, od nekoliko 5. Bol kojeg poja~ava fizi~ka aktiv- nostranom slabo{}u i trnjenjem je koriste oralna kontraceptivna sre -
pu ta tokom `ivota do nekoliko pu - nost; ruke, nekada i noge, a veoma ~esto dstva.
i lica, usana ili jezika. Tre}i najfre- 4. epilepti~ni napad izazvan mig -
kventniji tip aure predsta vlja re nom nastaje kao posljedica korti -
ote`an govor. Izmijenjeno ~u lo mi- ka lne depresije.
Svjetske preporuke potvr|uju da se risa i ukusa, tako|er, predsta v ljaju
rekurentne, u~estale migrenozne glavobolje ostale vidove aura. Pomenute po- Dijagnoza
jave mogu se desiti istovremeno.
tretiraju sa ergotaminskim kombinacijama, Ve}ina ljudi koji imaju migrene sa
a ne sa triptanima aurom, imaju i epizode migrena Dijagnoza migrene prvenstveno se
temelji na klini~kom pregledu bo-
bez aure.
lesnika uz iscrpnu i detaljnu ana-
mnezu koja obuhvata sljede}a
Tipi~ni napad migrene mo`e se
ta mjese~no. Napadi naj~e{}e traju 6. Glavobolja je pra}ena mu ~ni - pitanja koja }e nam dati va`ne di-
opisati u ~etiri faze: prodromalna
oko 24 sata, a 53 posto migrenskih nom, sa ili bez povra}anja;
jagnosti~ke informacije:
bolesnika tokom intenzivnih gla- 7. Glavobolja je pra}ena fotofobi- je prva faza koja se javlja kod polo- Kada glava boli? (trajno, povre-
vo bolja nisu sposobni za obavlja- jom ili fonofobijom. vine ljudi koji pate od migrene. U meno, periodi~no, itd.)
nje svakodnevnih aktivnosti. Migrenu ~esto prate i zamagljen vid, ovoj fazi, osoba mo`e da osje}a ra - Kako glava boli? (karakter i in-
slaba koncentracija, zapu{en nos, z dra`ljivost, depresiju i umor. Kara - tenzitet i trajanje bola)
Uzroci i simptomi dijareja, obilno mokrenje i znojenje. k teristi~no je to {to ovi osje}aji Koji dio glave boli? (sprijeda, ci-
mo gu da potraju satima ili ~ak da-
migrene ni ma. Druga faza je faza aure (ako jela glava ili polovina, itd.)
Migrena sa aurom– predstavlja pe - Koje su popratne pojave i aktivi-

riodi~no ponavljane glavobolje ko je do nje do|e), potom faza bola i, raju}i faktori? (povra}anje, preo-
Migrena se javlja kod osoba koje im - se naj~e{}e javljaju u roku do 60 mi- ko na~no, postdromalna faza u sjetljivost na svjetlo, buku, itd.)
a ju genetsku osnovu za razvoj mig - nuta od simptoma aure, ali mo `e da kojoj bol postepeno prestaje. Porodi~na anamneza

re ne. Me|utim, da bi se napad
po~ne i prije ili istovrem e no sa njima. Dnevnik glavobolje
mi grene razvio potrebni su neki pre- Naj~e{}e komplikacije migrene

Tako|er, ponekad se mo `e javiti
disponiraju}i faktori: psihi~ki str es, samo aura, bez glavobo lje. su: Fizikalni pregled obuhvata
tjelesni napor, nagle promjene me- Je dna od ~etiri osobe koje boluju 1. hroni~na migrena - p redstavlja op}i so matski, neurolo{ki pregled
16